Yenidoğan Beslenmesi(0-6 ay)

0-6 AYLIK DÖNEMDE BESLENME SEÇİM SIRASI;
1) Anne Sütü
2) Formül Mama
İlk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmeye; DOĞAL BESLENME,
Anne Sütü ile birlikte mama verilmesine ise KARIŞIK BESLENME denir.
1 yaşından önce bebeğe kesinlikle inek sütü verilmemeli, eğer anne sütü yetersiz ise formül süt ile beslenme desteklenmelidir. Formül mama miktarı bir beslenme uzmanı veya çocuk doktoru tarafından belirlenmeli, gelişimi yakından takip edilmelidir.
İLK BESLENME;
Normal doğumdan hemen sonra ilk yarım saat içerisinde bebeğinizi emzirmeye başlamalısınız. Sezaryen ile doğum yapmışsanız anne sütü 48-72 saat içerişinde gelecektir. Bu nedenle süt salgılanmasının uyarılması için sezaryen doğumdan sonra süt olsun olmasın çocuk emzirilmelidir.
Doğru Emzirme Nasıl Olmalıdır?
•Bir koltuk, sandalye ya da yatağın kenarına oturunuz.
•Dizinizin üstüne, mümkünse; bir yastık koyup, bebeğinizin baş tarafı kolunuzun iç dirsek kısmına gelecek şekilde ve yüzü göğsünüze doğru olacak şekilde bebeğinizi kucaklayınız.
•Bebeğinizi sadece başı değil tüm vücudu size dönük olacak şekilde olmalıdır.
•Göğsünüzü alttan dört parmağınızla, başparmağınız üstte kalacak şekilde destekleyin. Parmaklarınız areola kısmına (kahverengi kısım) değmemelidir.
•Göğüs ucu ve areolanın büyük kısmı bebeğin ağzında olmalıdır. İlk kavrama anında biraz acı olsa bile düzenli emmeye geçtikten sonra kavramayı hissetmeli fakat acı duymamalısınız.
•Canınız acımaya devam ediyorsa kavrama pozisyonda hata vardır, bebeği göğüsten ayırıp tekrar doğru kavramasını sağlamalıyız.
•Emzirme süresini tamamen bebek belirlese de genellikle 10-20 dakika arasında değişen sürelerde emzirme gerçekleşir.
•Emzirme sırasında iki göğsünüzü de kullanmanız süt oluşumu açısından önemlidir. Bir sonraki emzirmeye bir öncekinden farklı göğüs ile başlamalısınız.
Peki Emzirme Sıklığı Nasıl Olmalı?
Doğumun ardından ilk 2-3 gün sütünüz az gelebilir, 4-6 ayda 700-800 ml/gün’e ulaşır. Bebek emdikçe süt gelir ve meme ucundaki reseptörler uyarılır. Bu sebeple bebek sık sık emzirilmelidir.
•İlk gün bebeğinizin mide kapasitesi 1 kiraz kadar yani 5-7 ml dir. Ve bebek her ağladığında, günde en az 8-12 kez emzirilmelidir.
•İlk bir hafta bebeğinizin mide kapasitesi bir çay bardağından bile küçüktür. Bu sebeple bebek her ağladığında, günde 8-12 kez emzirilmelidir.
•Bebeğiniz bir aylık olduğunda mide kapasitesi 125-150 ml’dir. Günde 6-10 kez emzirilmelidir.
•Bebeğiniz üç aylık olduğunda mide kapasitesi 150-180 ml’dir. Günde 4-8 kez emzirilmelidir.
•Bebeğiniz altı aylık olduğunda ise mide kapasitesi 180-210 ml’dir. Günde 4-6 kez emzirilmelidir.

Anne sütü ile beslenen bir bebek:

1. Memede uzun süre kalıyorsa (40 dakikadan fazla),
2. Sık emiyorsa (1. aydan sonra, günde 10 kereden fazla),
3. Az emiyorsa (1. günden sonra, günde 6 kereden az),
4. Altı kereden daha az bez ıslatıyorsa,
5. Dışkısı katı ise, beslenmenin yeterli olup olmadığını değerlendirmek için çocuk doktoru ve beslenme uzmanına danışmak gerekir.

Anne Sütü ve Özellikleri
Kolostrum
Doğumdan hemen sonra, ilk 1-5 gün içinde salgılanan süte kolostrum denir. Rengi sarımsıdır. Yüksek miktarlarda protein içerir, yağ ve karbonhidrat içeriği olgun süte göre daha azdır.
Özellikleri
•Bebeği bakteriyel ve viral hastalıklardan koruyan laktoferrin proteini, yağda çözünen vitaminler, mineraller ve antikorlardan yüksektir.Bebeğin gastrointestinal sistemini immunoglobulinler ile mukozal bir tabaka oluşturarak kaplayarak gastrointestinal floranın iyileşmesini sağlar.Bebeği dış ortamlardan gelecek mikroorganizmalara karşı korur.Mekonyumu (ilk dışkı) temizleyerek bebeğin sarılık olmasını engeller.Sodyum ve çinko içeriği yüksektir.D vitamini ve B12 içeriği yüksektir.
Geçiş Sütü
Doğumdan sonraki 6-14. günlerde salgılanan süttür. Kolostruma göre daha fazla miktarda yağ, laktoz, vitamin ve daha fazla kalori içerir.
Olgun Süt
Doğumdan sonraki 15. günden laktasyonun sonuna kadar salgılanan süttür. Geçiş sütünden daha fazla su içerir. Bebeğiniz büyüdükçe ve ek besinlere başladığında sütün içeriği değişir. Bebeğiniz ek besinlere başladığında ise sütün miktarı değişir.Bileşiminde proteinler, antienfektif öğeler, yağlar, karbonhidratlar, vitaminler ve mineraller bulunur.
Ön Süt: Emzirmenin başlangıcında salgılanan süttür.
Ön süt, son sütten daha mavidir. Çok miktarda üretilir ve yüksek miktarda protein, laktoz ve diğer besinleri içerir. Bebek ön sütü tükettiğinde gerek duyduğu bütün suyu karşılar. Bebeklerin 6 aya kadar sıcak havalarda bile diğer sulu içeceklere gereksinimleri olmaz. Dahası, diğer içeceklerle susuzluklarını karşılarlarsa daha az anne sütü tüketebilirler.
Son Süt: Emzirmenin sonunda salgılanan süttür. Son süt ön sütten daha beyaz görünür çünkü daha fazla yağ içerir. Bu yağ anne sütü ile alınan enerjinin büyük bölümünü karşılar. Bu nedenle, bebeği göğsünüzden kısa sürede ayırmamanız gerekir. Bebek, kendi bırakana kadar memede tutulmalıdır.
Anne Sütünün Sağılması ve Saklanmasının Gerektiği Durumlarda;
•Mümkünse doğumdan sonra ilk gün ilk 6 saat içerisinde sağılmalıdır. Gecede dahil en az 3 saatlik aralıklarla anne sütü sağılmalıdır. Eğer sütün miktarı azsa 1-2 saatlik kısa aralıklarla gece ise 3 saat aralıklarla sağma işlemi gerçekleştirilmelidir.
•Sağılan anne sütü oda ısısında 4-8 saat, Buz dolabında 24 saat, derin dondurucuda ise 6 ay süreyle en fazla saklanabilir.
•Buz dolabından veya dondurucudan alınan süt ılık su dolu bir kabın içerisine konularak oda ısısına getirilmeli ve bebeğe verilmelidir.
•Dondurulmuş süte kesinlikle taze süt eklenmemelidir.
•Dondurucudan veya buz dolabından çıkan süt tekrar dolaba kaldırılmamalı, tüketilmezse dökülmelidir.
Formül Mamanın Hazırlanışı
Anne sütü almayan bebeklerde bağışıklık sistemi düşük olduğu için mamaların hazırlanmasında hijyen oldukça önemlidir.
*Bebeğe verilen mamadan artan kısım tekrar kullanılmamalıdır.
*Hiç anne sütü almayan bebeklerde biberon kullanılabilir ancak unutulmamalıdır ki anne sütü ve mama birlikte verilen bebeklere biberonla mama verilirse bebek biberonun kolaylığına alışacağından anne memesini bırakma riski doğacaktır.
*Seçilecek biberon başlığı şişe ters düz edildiğinde önce ip gibi sonra damla damla süt akacak kadar büyüklükte olmalıdır.
*İlk 6 ayda mama hazırlanırken kullanılan su “kaynamış ve ılıtılmış” su olmalıdır. Aynı su tekrar tekrar kaynatılmamalıdır.

*Her 1 ölçek için 30 mililitre kaynamış ılıtılmış su koyularak hazırlanan mama yarım saat içerisinde tükettirilmelidir. Gaz oluşmaması için çalkalanarak değil, yuvarlak hareketlerle karıştırılmalıdır.

*İlk başta bebeğe 3-4 saat aralarla 60-90 ml formül süt verilmelidir. Bu miktar 1. ayın sonunda 4 saat aralıklarla 120 ml ye ulaşmalı ve her ay ortalama 30 ml lik artışlarla beslenmeye devam edilmelidir. 6 . Ayınızın sonunda bebeğiniz 5- 6 saat aralıklarla 240 ml mama tüketimine ulaşabilecektir.

*Bebeklere biberon verirken bebek sırt üstü yatar pozisyonda olursa süt akciğere kaçar ve kusabilir. Bu nedenle bebek anne kucağında yarı dik ve başı annenin koluyla desteklenmeli, bebeğin giysileri dar olmamalıdır. Biberon dik tutulmalı ve ucundaki lastik süt ile dolu olmalıdır. Böyle yapılmazsa bebek “hava emer” ve ciddi gaz sancısı sonucu kusma görülebilir.